صندوق درآمد ثابت چیست؟ + مزایا و معایب
- صندوق درآمد ثابت چیست؟
- صندوق درآمد ثابت مناسب چه کسانی است؟
- ترکیب دارایی صندوق درآمد ثابت
- انواع صندوق های با درآمد ثابت
- میزان سود صندوق درآمد ثابت
- نحوه محاسبه سود صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت
- مزایا و معایب صندوق درامد ثابت
- نحوه خرید صندوق درآمد ثابت
- نحوه انتخاب بهترین صندوق درآمد ثابت
- صندوق های درآمد ثابت تحت نظارت کدام سازمان هستند؟
- ارکان اصلی صندوقهای درآمد ثابت
- کارمزد خرید صندوق درآمد ثابت
- بهترین زمان برای سرمایه گذاری در صندوق درآمد ثابت
- صندوق های با درآمد ثابت در چه اوراق قرضه ای سرمایه گذاری می کنند؟
- صندوق با درآمد ثابت یا سپرده بانکی؟
صندوق با درآمد ثابت یکی از محبوبترین ابزارهای سرمایهگذاری در بازار مالی ایران است و بیشترین حجم دارایی تحت مدیریت را در بین انواع صندوقهای سرمایهگذاری دارد. این نوع صندوق مناسب سرمایهگذاران ریسکگریز است که تمایل دارند بدون هیچ ریسکی، بازدهی بالاتر از سپرده بانکی دریافت کنند. در این مقاله قصد داریم به معرفی صندوق با درآمد ثابت بپردازیم تا شما بتوانید بهترین تصمیم را برای سرمایه خود بگیرید.
صندوق درآمد ثابت چیست؟
با توجه به اینکه در شرایط تورمی قرار داریم و ارزش پولمان در حال کاهش است، همه ما به دنبال راهی برای سرمایهگذاری مطمئن هستیم. یکی از صندوقهای سرمایهگذاری، صندوق درآمد ثابت (Fixed Income) است. این صندوق مناسب افراد ریسکگریزی است که تمایل دارند سود بیشتری از سپردههای بانکی دریافت کنند.
صندوقهای درآمد ثابت علاوه بر حفظ اصل سرمایه، با کمترین ریسک، سود معقول و پایداری را برای سرمایهگذاران خود ایجاد میکنند؛ این سود نوسان زیادی ندارد و دارای نرخ قابل پیشبینی است. بنابراین، سرمایهگذاری در این صندوقها یک روش سرمایهگذاری مطمئن و بدون ریسک بهشمار میرود و در شرایط پرنوسان بازار بهترین گزینه برای فعالان بازار سرمایه است.
در ایران 141 صندوق سرمایهگذاری با درآمد ثابت مجوز فعالیت دارند؛ برای نمونه میتوان به صندوق با درآمد ثابت ایران زمین اشاره کرد.
صندوق با درآمد ثابت مناسب چه کسانی است؟
همانطور که گفته شد، صندوقهای درآمد ثابت به دلیل تخصیص عمده داراییهای خود به اوراق با درآمد ثابت، بدون ریسک محسوب میشوند و گزینه مناسبی برای تعدیل ریسک پرتفوی و افراد با سطح ریسکپذیری پایین هستند. همچنین، این صندوقها برای سرمایهگذارانی که تمایل به دریافت سود مطمئن و پیشبینی شده دارند نیز جذاب هستند.
صندوقهای درآمد ثابت سود روزشمار دارند و سرمایهگذاری در آنها برای افرادی که به دنبال سرمایهگذاری کوتاهمدت هستند، میتواند فرصت مناسبی باشد.
ترکیب دارایی صندوق درآمد ثابت
حداقل ۸۵ درصد دارایی صندوقهای با درآمد ثابت معمولاً شامل طیف متنوعی از اوراق با درآمد ثابت، از جمله اوراق خزانه اسلامی، اوراق مشارکت و سایر اوراق با درآمد ثابت منتشر شده از سمت دولت، نهادهای شبه دولتی، شرکتهای دولتی و حتی شرکتهای بخش خصوصی، گواهی سپرده بانکی و بخش کمی از دارایی صندوق نیز میتواند به سهام شرکتهای بورسی اختصاص یابد.
این تنوع بهعنوان یکی از روشهای کاهش ریسک در سرمایهگذاری عمل میکند. همچنین، مدیریت پورتفوی متناسب با هدف اصلی صندوق، برای کسب بهترین بازدهی از اهمیت بالایی برخوردار است. وجود حجم زیادی از اوراق با درآمد ثابت و سپرده بانکی در ترکیب دارایی صندوقهای با درآمد ثابت سبب میشود که کمترین ریسک ممکن را داشته باشند و گزینهای امن و مطمئن برای سرمایهگذاری در بورس محسوب شوند.
انواع صندوق درآمد ثابت
بر اساس نحوه معامله، صندوق های سرمایه گذاری با درآمد ثابت به دو نوع تقسیم میشوند:
- صدور و ابطالی
خرید و فروش واحدهای صندوق درآمد ثابت مبتنی بر صدور و ابطال، از طریق سایت اختصاصی صندوق انجام میشود. همچنین، قیمت خرید و فروش را میتوان در وبسایت هر صندوق با عنوان قیمت ابطال (فروش) و قیمت صدور (خرید) مشاهده کرد.
- قابل معامله (ETF)
واحدهای صندوق درآمد ثابت قابل معامله را میتوان از طریق پنل آنلاین کارگزاریها خرید و فروش کرد و قیمت روز هر واحد به عرضه و تقاضا آن روز بستگی دارد. لازم به ذکر است که معمولا قیمت خرید و فروش روزانه همیشه نزدیک به خالص ارزش دارایی ها (NAV) صندوق است.
همچنین، با توجه به نوع کسب بازدهی نیز صندوقها به دو دسته تقسیم میشوند:
- پرداخت سود دورهای
در صندوق درآمد ثابت با پرداخت سود، بازدهی ماهانه در بازههای از قبل تعیینشده به سرمایهگذاران پرداخت میشود و روز بعد از پرداخت سود، خالص ارزش دارایی واحدهای صندوق به قیمت اسمی برمیگردد.
- بدون پرداخت سود
در صندوق درآمد ثابت بدون پرداخت سود، سرمایهگذار سود دورهای دریافت نمیکند و سود خود را از اختلاف قیمت خرید و فروش واحدهای صندوق کسب میکند. البته بسیاری از صندوقهای درآمد ثابت با پرداخت سود نیز این امکان را برای سرمایهگذاران خود فراهم کردهاند که سود خود دریافت نکنند و آن را مجددا و بهصورت خودکار به خرید واحدهای صندوق تخصیص دهند؛ در این صورت سود آنها بهصورت مرکب محاسبه خواهد شد.
میزان سود صندوق با درآمد ثابت
میزان سود صندوقهای با درآمد ثابت به عوامل مختلفی مانند ترکیب دارایی صندوق بستگی دارد؛ همانطور که گفته شد این صندوقها بخش کمی از داراییهای خود را در سهام سرمایهگذاری میکنند، بنابراین به هر میزانی که سهام منتخب رشد بیشتری داشته باشد، عملکرد آن صندوق بهتر خواهد بود. همچنین، بازدهی اوراق با درآمد ثابت دارای نوسان است و میتواند روی سود صندوق تاثیر داشته باشد. با این حال بهصورت کلی، صندوقهای درآمد ثابت بازدهی بالاتری از سپردههای بانکی دارند.
پرداخت سود پایدار یکی از نکات مهمی است که باید قبل از انتخاب بهترین صندوق با درآمد ثابت در نظر بگیرید؛ بررسی ذخیره ناشی از تغییر ارزش سهام، یکی از روشهایی که شما میتوانید از تداوم و پایداری سود صندوق مطمئن شوید.
نحوه محاسبه سود صندوق درآمد ثابت
نحوه محاسبه سود در صندوقهای درآمد ثابت به صورت روزشمار است که این سود یا به صورت دورهای و در زمان از قبل تعیین شده به حساب سرمایهگذاران واریز میشود یا روی ارزش واحدهای صندوق اضافه میشود.
نوسان سود در این صندوقها بستگی به درصد سهام موجود در پرتفوی دارد؛ از آنجایی که در صندوق های درآمد ثابت سقف خرید سهام و حق تقدم ۱۰ درصد است، نوسان بالایی ندارند؛ اما در زمان رونق بازار بازدهی صندوق میتواند بالا باشد و برعکس.
مزایا و معایب صندوق درامد ثابت
صندوقهای با درآمد ثابت بهعنوان یکی از گزینههای سرمایهگذاری، دارای مزایا و معایب خاص خود هستند که بهتر است سرمایهگذاران برای انتخاب بهترین صندوق درآمد ثابت نسبت به این موارد آگاه باشند.
مزایای صندوق درآمد ثابت
مزایای صندوقهای درآمد ثابت عبارت هستند از:
قابلیت نقدشوندگی بالا
نقدشوندگی بالا یکی از مهمترین ویژگیهای این صندوق است. سرمایهگذاران میتوانند هر زمان که بخواهند واحدهای صندوق خود را معامله و به پول نقد تبدیل کنند.
بازدهی ثابت و پایدار
یکی از اصلیترین مزیتهای صندوقهای با درآمد ثابت، ایجاد بازدهی مشخص و منظم برای سرمایهگذاران است. این موضوع برای افرادی که به دنبال حفظ سرمایه و دریافت سود ثابت هستند، بسیار جذاب است.
نرخ شکست
صندوقهای با درآمد ثابت معمولا نرخ شکست ندارند اما سپردههای بانکی دارای نرخ شکست هستند و اگر شما بهعنوان سپردهگذار زودتر از موعد سررسید سرمایه خود را از سپرده بانکی خارج کنید با نرخ شکست مواجه خواهید شد.
کاهش ریسک سرمایهگذاری
صندوقهای با درآمد ثابت معمولاً از پورتفوی متنوعی از اوراق با درآمد ثابت و دیگر ابزارهای سرمایهگذاری تشکیل شدهاند. این تنوع موجب کاهش ریسکهای مرتبط با سرمایهگذاری میشود.
مدیریت حرفه ای
صندوقهای با درآمد ثابت توسط تیمهای مدیریتی حرفهای و متخصص اداره میشوند که تجربه و تخصص لازم برای انتخاب بهترین ابزارهای سرمایهگذاری و مدیریت پورتفوی را دارند.
عدم نیاز به سرمایه بالا
بسیاری از افراد تصور میکنند که برای تمام روشهای سرمایهگذاری نیاز به پول زیادی دارند اما برای سرمایهگذاری در صندوق درآمد ثابت نیازی به سرمایه بالا نیست و همه میتوانند با مبلغ کم نیز در صندوق درآمد ثابت سرمایهگذاری کنند.
معایب صندوق درآمد ثابت
مهمترین و اصلیترین بعد منفی صندوق درآمد ثابت، بازدهی کمتر نسبت به برخی از روشهای سرمایهگذاری پرریسک است؛ صندوقهای با درآمد ثابت معمولاً بازدهی پایینتری نسبت به برخی صندوقهای سرمایه گذاری در سهام، سرمایهگذاری مستقیم در سهام و سایر سرمایهگذاریهای پر ریسک دارند. این امر به دلیل رویکرد حفظ سرمایه و ایجاد سود پایدار در این نوع صندوقها است.
نحوه خرید صندوق درآمد ثابت
با توجه به ماهیت و نوع صندوق به دو روش میتوان واحدهای صندوق درآمد ثابت را خریداری کرد:
در صورتی که صندوق از نوع صدور و ابطالی باشد؛ سرمایهگذاران برای خرید واحد باید به سایت معرفیشده برای صندوق مراجعه و ثبتنام کنند. پس از تکمیل ثبتنام، با ورود به قسمت پروفایل میتوانند نسبت به خرید یا فروش واحدهای صندوق اقدام کنند.
اگر صندوق از نوع قابل معامله (ETF) در بورس باشد؛ سرمایهگذاران میتوانند از طریق پنل آنلاین کارگزاری خود واحدهای صندوق درآمد ثابت را خریداری کنند. ابتدا نماد صندوق مورد نظر را در قسمت جستجو وارد و سپس مانند سهام عادی در بورس اقدام به خرید واحد کنند.
نحوه انتخاب بهترین صندوق درآمد ثابت
برای انتخاب بهترین صندوق درآمد ثابت باید به فاکتورهای مختلفی توجه کرد که در ادامه به مهمترین آنها اشاره خواهیم کرد:
- عملکرد گذشته صندوق
با بررسی عملکرد گذشته صندوق میتوان به رابطه مثبت بین رشد داراییهای صندوق و عملکرد آنها پی برد. با مراجعه به سایت هر صندوق میتوان بازدهی گذشته صندوق، ترکیب داراییهای آن و دیگر ویژگیهای صندوق را مشاهده کرد.
- اعتبار صندوق و مدیر آن
یکی دیگر از فاکتورهایی که باید قبل از انتخاب صندوق درآمد ثابت در نظر گرفت، اعتبار صندوق و مدیر آن است؛ مدیر صندوق یکی از ارکان صندوق سرمایهگذاری است که در سوددهی و اعتبار هر صندوق تاثیرگذار است.
- هزینه ها و کارمزد صندوق درآمد ثابت
هزینهها و کارمزدهای مرتبط با سرمایهگذاری در صندوقهای با درآمد ثابت نقش مهمی در بازدهی نهایی دارند. اما نکته قابل توجه در بازار سرمایه ایران این است که تفاوت محسوسی در میان صندوقهای با درآمد ثابت از لحاظ کارمزد وجود ندارد؛ این مورد به دلیل یکپارچهسازی کارمزد از طریق سازمان بورس و نهادهای ناظر است.
- اندازه صندوق
برای انتخاب بهترین صندوق با درآمد ثابت، باید به اندازه و طول عمر صندوق توجه کرد؛ البته در نظر داشته باشید که همیشه صندوقهای بزرگ بهترین نیستند و ممکن است در مدیریت پرتفوی به دلیل حجم بالای منابع کمی کندتر از صندوقهای کوچک عمل کنند. از طرف دیگر طول عمر صندوق نیز فاکتور مهمی برای انتخاب صندوق است؛ زیرا به صورت کلی سابقه فعالیت صندوق نشاندهنده تجربه بیشتر آن است اما این موضوع برای اثبات تخصص مدیر صندوق نیز کفایت نمیکند.
- نوسان صندوق
این صندوقها با توجه به تفاوت در ترکیب دارایی، در میزان بازدهی و ضرر با یکدیگر فرق دارند؛ بنابراین در زمانهای مختلف، نرخ سود متفاوتی ایجاد میکنند. در نتیجه پیشنهاد میکنیم نرخ سود را برای کوتاهمدت درنظر نگیرید. صندوقهایی که نوسان کمتری دارند، انتخاب بهتری برای سرمایهگذاری محسوب میشوند.
صندوق های با درآمد ثابت تحت نظارت کدام سازمان هستند؟
مجوز تأسیس و فعالیت صندوقهای سرمایهگذاری توسط سازمان بورس و اوراق بهادار صادر میشود. همچنین، این صندوقها تحت نظارت سازمان فعالیت میکنند. همواره، سازمان بورس و اوراق بهادار عملکرد صندوقها رصد میکند و تمامی فرمهای تکمیلشده صدور و ابطال و چگونگی بایگانی اسناد نیز مورد بازرسی قرار میگیرند.
ارکان اصلی صندوق درآمد ثابت
صندوقها عمدتاً از شش رکن اصلی که عبارت هستند از:
۱– مجمع صندوق
اصلیترین رکن صندوق، مجمع صندوق است که مسئول انتخاب ارکان اصلی صندوق است.
۲– مدیر صندوق
مدیر صندوق رکن عملی و متخصص بازار است که براساس اساسنامه، موظف است اطلاعات را جهت ارائه به متولی و حسابرس سازمان بورس آماده کند.
۳– متولی صندوق
متولی صندوق، مسئول مدیریت و نظارت بر صندوق، اجرای برنامههای سرمایهگذاری، مدیریت ریسکها، اطمینان از رعایت قوانین، مقررات بازار سرمایه و ارائه گزارشات واقعی و دقیق به سرمایهگذاران است.
۴– حسابرس صندوق
حسابرس مسئول بررسی صحت و سقم گزارشهای مالی و عملکرد صندوق سرمایهگذاری است و باید گزارش کاملی از استانداردهای حسابداری و مالی رو تهیه و ارائه بدهند.
۵– مدیر ثبت صندوق
براساس اساسنامه، مدیر ثبت مسئول اجرای درخواستهای صدور و ابطال است.
۶– ضامن نقدشوندگی
ضامن نقدشوندگی در صورت عدم وجود منابع مسئول تامین نقدینگی مورد نیاز است.
۷– بازارگردان
بازارگردان مسئول ایجاد تعادل بین خرید و فروش و از بین بردن صف معاملات است.
۸– مدیر سرمایهگذاری صندوق
مدیر صندوق مسئول مدیریت و سرمایهگذاری در یک صندوق سرمایهگذاری است. وظایف او شامل مدیریت سرمایهها، انتخاب سهام ،انجام تحلیلهای اقتصادی و مالی و رعایت استراتژیهای سرمایهگذاری در بازار است.
کارمزد خرید صندوق با درآمد ثابت
صندوقهای سرمایهگذاری مشمول مالیات نمیشوند اما میزان بسیار کمی را بهعنوان کارمزد خرید و فروش در زمان معامله از حساب سرمایهگذار کم میکنند؛ در حال حاضر کارمزد خرید و فروش در صندوق های درآمد ثابت ۰٫۰۰۰۷۲۵ است که مجموعا مبلغ ۰.۰۰۱۴۵ میشود.
بهترین زمان خرید صندوق با درآمد ثابت
وقتی بازار با نوسانات بسیار زیادی همراه است، سرمایهگذاران ترجیح میدهند سرمایه خود را به صندوقهای درآمد ثابت منتقل کنند؛ اصلیترین دلیل آنها، کم ریسک بودن صندوق و بازدهی بالاتر آن نسبت به سپرده بانکی است. از طرف دیگر، صندوقهای درآمد ثابت بهترین فرصت برای افراد ریسکگریز هستند که تمایل دارند سود ثابت و مطمئنی به دست بیاورند.
در اوایل دوره نرخ صدور واحدهای سرمایهگذاری، به ارزش مبنا نزدیک است و پس از ثبت درخواست صدور، تعداد واحد بیشتری برای سرمایهگذاران صادر میشود و هر چه به پایان دوره نزدیک میشویم، به دلیل اثر انباشت سودهای روزانه، قیمت صدور و ابطال افزایش و تعداد واحد کمتری به سرمایهگذار تخصیص داده میشود؛ بنابراین بهترین زمان خرید صندوق با درآمد ثابت با پرداخت سود دورهای اوایل دوره است.
صندوق های با درآمد ثابت در چه اوراق قرضه ای سرمایه گذاری می کنند؟
تخصیص داراییهای صندوق به هر نوع اوراق قرضه با توجه به شرایط بازار، استراتژی سرمایهگذاری و هدف صندوق درآمد ثابت انجام میشود اما به صورت کلی، صندوقهای درآمد ثابت ممکن است در اوراق زیر سرمایهگذاری کنند:
- اوراق قرضه دولتی
- اوراق قرضه شهرداری
- اوراق قرضه شرکتی
- اوراق بهادار با پشتوانه رهنی
صندوق درآمد ثابت یا سپرده بانکی؟
اگر ریسکگریز هستید اما تمایل دارید بازدهی بالاتر از سپردههای بانکی دریافت کنید، صندوقهای با درآمد ثابت فرصت مناسبی برای شما هستند؛ این صندوقها بازدهی متغییری دارند اما معمولا نسبت به بانک بالاتر است. همچنین، ضمن نظارت مداوم سازمان بورس و ارکان نظارتی، محدودیتی در صندوقهای با درآمد ثابت وجود ندارد و شما میتوانید در زمان دلخواه کل سرمایه خود را بدون پرداخت هیچگونه مالیاتی برداشت کنید.
سخن پایانی
صندوق درآمد ثابت یکی از گزینههای محبوب برای سرمایهگذارانی است که به دنبال سود منظم و پایدار هستند. با انتخاب صندوق مناسب و توجه به عوامل مختلف مانند هدف سرمایهگذاری، تحلیل عملکرد گذشته، هزینهها و کارمزد و ریسک، سرمایهگذاران میتوانند از مزایا و موفقیتهای صندوقهای با درآمد ثابت بهرهمند شوند روی سود صندوق بهعنوان درآمد دورهای خود حساب باز کنند.
مطالب زیر را حتما بخوانید
2 دیدگاه
به گفتگوی ما بپیوندید و دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.
سرمایه گذاری در صندوق با درآمد ثابت مشمول مالیات میشه؟
سلام؛ خیر سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری معاف از مالیات هست.