نقدشوندگی در بورس به چه معناست؟
نقدشوندگی برای افرادی که به صورت روزانه معامله میکنند، بسیار مهم است. مخصوصا زمانی که هدف آنها سرمایهگذاری کوتاهمدت باشد؛ بنابراین در صورتی که معاملهگر تمایلی به نگهداری بلندمدت سهام خود نداشته باشد، نقدشوندگی سهام مورد معامله اهمیت زیادی پیدا خواهد کرد. همچنین، توجه به نقدشوندگی سهام در روند نزولی بازار ضروری است؛ به این دلیل که معاملهگر به سادگی نمیتواند از معاملات خارج شود و ممکن است متحمل ضرر بیشتر شود. در نتیجه نقدشوندگی جنبههای مختلفی دارد که در زمان سرمایهگذاری و انتخاب سهم یا صندوق سرمایهگذاری باید آن را در نظر گرفت. ما در این مقاله قصد داریم به صورت مفصل به بررسی نقدشوندگی در بورس بپردازیم.
نقدشوندگی در بورس چیست؟
نقدشوندگی یا Liquidity بیانگر سهولت تبدیل دارایی به پول نقد بدون تاثیر بر قیمت بازار است؛ هر چه تبدیل دارایی به پول نقد در مدت زمان کوتاهتری انجام شود، نقدشوندهتر است. در واقع، نقدشوندگی به این معنا است که چه مدت زمان میبرد تا یک سهم یا دارایی با قیمتی که منعکسکننده ارزش ذاتی آن است به فروش برسد و به وجه نقد تبدیل شود؛ هر چه میزان خرید و فروش سهم بیشتر باشد، نقدشوندگی آن بیشتر است و دارایی و سهام سریعتر به پول نقد تبدیل میشوند. طبق مطالب گفته شده، نقدشوندگی بالای یک سهم بیانگر حجم معاملات بیشتر آن سهم است. اما نقدشوندگی پایین به این معنا است که خریدار و فروشنده کمی در بازار وجود دارند. این موضوع ممکن است معامله در زمان و قیمت دلخواه را برای معاملهگر دشوار کند.
یک معاملهگر باید به میزان نقدشوندگی سهمی که تمایل به خرید دارد، توجه کند تا بتواند بدون هیچ نگرانی، آن را در زمان مناسب بفروشد. نقدشوندهترین دارایی در جهان، پول نقد است؛ زیرا با سرعت و به سادگی میتوان آن را به داراییهای دیگر تبدیل نمود. داراییهای مانند ارز، طلا، صندوقهای سرمایهگذاری و اوراق مشارکت را میتوان جزو دارایی با نقدشوندگی بالا دانست اما داراییهای مشهود نظیر زمین، ملک، ماشین یا هنرهای زیبا و کلکسیونی دارای نقدشوندگی نسبتا پایینی هستند.
انواع نقدشوندگی
دو واحد اصلی نقدینگی وجود دارد که عبارت است از:
نقدشوندگی بازار
این نوع از نقدشوندگی بیانگر سرعت و راحتی تبدیل یک دارایی به دارایی دیگر است. در صورتی که حجم معاملات یک سهم بالا باشد(به طوری که با صف همراه نباشد)، قیمت پیشنهادی خریدار به ازای هر سهم و قیمت درخواست فروشنده نسبتا به هم نزدیک هستند؛ در نتیجه معاملهگران برای فروش سریع مجبور به صرفنظر از سودهای تحقق نیافته نخواهند بود. زمانی که این فاصله بیشتر شود، نقدشوندگی بازار بیشتر میشود. معمولا بازار ملک نسبت به بازار سهام نقدشوندگی بسیار کمتری دارند.
نقدشوندگی حسابداری
این نوع از نقدشوندگی، مقایسه داراییهای نقدی با بدهیهای جاری است که دارای سر رسید یکساله هستند. در واقع،میزان راحتی یا سهولتی را محاسبه میکند که یک شخص یا شرکت میتواند تعهدات مالی خود را با داراییهای نقدی در دسترس پرداخت کند. معاملهگران با اندازهگیری نسبتهایی (نسبت جاری، سریع، پول نقد) میتوانند برای شرکتهای با نقدشوندگی بالا را شناسایی کنند. منظور از ریسک نقدشوندگی این است که شخص یا شرکت نتواند درخواستهای مالی کوتاهمدت خود را محقق کند.
عوامل موثر بر نقدشوندگی سهام
عواملی که موثر بر نقدشوندگی سهام عبارت هستند از:
حجم مبنا
حجم مبنا به معنی تعداد مشخصی از یک نوع اوراق بهادار است که باید به صورت روزانه خرید و فروش شود که کل درصد تغییرات مجاز در آن تاریخ در شناسایی قيمت روز آینده در نظر گرفته شود. با شناسایی این شاخص سرمایهگذاران اطمینان حاصل میکنند که نوسانات قسمتی سهم به علت معامله تعداد مشخصی از سهام است.
افزایش خرید و فروش روزانه یک سهم توسط حقیقیها و حقوقیها به نقدشوندگی بالای سهم اشاره دارد و موجب افزایش قدرت نقدینگی سهم میشود؛ در نتیجه حجم معاملات روزانه روی نقدشوندگی یک سهم تاثیرگذار است.
درصد شناوری بالای سهام
یکی از فاکتورهای اصلی موفقیت بازار سرمایه، افزایش نقدشوندگی سهام است؛ در صورت اینکه بازار قدرت نقدشوندگی نداشته باشد، تمایل افراد برای سرمایهگذاری کاهش مییابد. یکی از روشهای بهبود نقدشوندگی سهام، افزایش درصد شناوری سهام است.
طبق ماده هفدهم آییننامه معاملات در شرکت بورس تهران، سهم شناور آزاد هر شرکت، قسمتی از سهام آن شرکت است که صاحبان سهام برای عرضه و فروش آن آمادگی دارند و میخواهند با نگه نداشتن آن بخش از سهام، در مدیریت شرکت نقش نداشته باشند.
گزارش اطلاعات با ارزش
بر اساس مطالب گفته شده در بالا، نقدشوندگی سهام نشاندهنده سهولت معامله آن سهم است و گزارش اطلاعات با ارزش عاملی است که بر روی نقدشوندگی سهم موثر است؛ زیرا موجب افزایش اطمینان سرمایهگذاران برای محاسبه ریسک کل میشود.
در صورتی که یک شرکت، سرمایهگذاران خود را در جریان اطلاعات با ارزش خود بگذارد، آنها نسبت به جریانات نقدی شرکت اطمینان پیدا میکنند و بیشتر به خرید سهام ترغیب میشوند. به عبارت دیگر، به هر میزان که تعداد معاملهگران بیشتر شود، نقدشوندگی سهم نیز افزایش مییابد
عوامل داخلی شرکت
طبق تحقیقات صورت گرفته، ارتباط معناداری بین عوامل داخلی شرکت و فاصله قیمت پیشنهادی معامله و نسبت نقدشوندگی سهام وجود دارد. به هر میزان که عوامل داخلی شرکت بهتر باشند، میزان نقدشوندگی سهام آن در شرایط بهتری قرار دارد.
اندازه گیری نقدینگی در سهام
سرمایهگذاران به قدرت یک شرکت در استفاده از داراییهای نقدی برای پرداخت تعهدات کوتاهمدت خود توجه میکنند. زمان استفاده از فرمولهای زیر، مقدار بیشتر از یک مناسب است:
- نسب جاری (Current Ratio)
این نسبت یکی از سادهترین نسبتها است که داراییهای جاری را در مقابل بدهیهای جاری محاسبه میکند و فرمول آن به صورت زیر است:
نسبت جاری = داراییهای جاری/بدهیهای جاری
در صورتی که نسبت عدد یک باشد به این معنی میباشد که یک شرکت تنها میتواند تمام تعهدات کوتاهمدت خود را پرداخت کند.
- نسبت سریع (Quick Ratio)
این نسبت قدرت و توانایی شرکت در پرداخت تعهدات کوتاهمدت به وسیله داراییهای جاری که میتواند سریع به پول نقد تبدیل شود را محاسبه میکند. لازم به ذکر است که داراییهایی که به سرعت به پول نقد تبدیل نمیشوند در این نسبت مورد استفاده قرار نمیگیرد. فرمول نسبت سریع به صورت زیر است:
نسبت سریع = (پول نقد و معادلهای آن + حسابهای دریافتنی + سرمایهگذاریهای کوتاهمدت)/بدهیهای جاری
برای بسیاری از صنایع، نسبت سریع عدد یک خوب است.
- نسبت پول نقد (Cash Ratio)
این نسبت قدرت و توانایی شرکت در پرداخت تعهدات کوتاهمدت با پول نقد و معادل آن را محاسبه میکند. در فرمول زیر از داراییهایی که نقدینگی بالایی دارند، استفاده میشود:
نسبت نقدی = (نقدی + معادل نقدی) / بدهیهای جاری
نسبت کمتر از عدد یک نشانه هشدار دهنده بالقوه است؛ چون میتواند نشاندهنده این باشد که یک شرکت قادر به پرداخت تعهدات خود با عملیات تجاری عادی نیست.
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی نقدشوندگی و نحوه اندازهگیری آن پرداختیم؛ نقدشوندگی یکی از مباحث مهم در بازار سرمایه است که باید قبل از خرید سهام در خصوص آن اطلاعات لازم را داشته باشید و در هنگام خرید آن را در نظر بگیرید. در صورتی که یک دارایی نقدشوندگی پایینی داشته باشد حتی با وجود ارزش بالایی که به آن نسبت داده میشود، بیفایده است؛ زیرا افراد کمی تمایل به پرداخت مبلغ نزدیک به آن ارزش را دارند. همچنین، منظور از نقدشوندگی حسابداری این است که داراییهای نقدی یک شرکت به اندازهای باشد که شرکت در صورت اضطرار توانایی پرداخت تمام بدهیهای جاری خود را داشته باشد.
دیدگاهتان را بنویسید